یک- آیا برای اینکه تحولات آینده ایران به نتیجه مشخصی برسد طیف گسترده جمهوری خواهان نیاز به ثقل(وزن، سنگینی) مشترکی به صورت یک جبهه فراگیر دارند یا وضعیت کنونی هم می‌تواند نتیجه را تأمین کند و «نرسیدن به نتیجه مطلوب» را در جایی غیر از نداشتن جبهه و ثقل مشترک باید جستجو کرد؟
نخست باید کمی دقیقتر به «طیف گسترده جمهوری خواهان» نگاه کرد. حدس من این است که منظور شما جمهوری خواهان دموکرات و لاییک می باشند که معتقد به مبارزه خشونت پرهیز و مسالمت آمیز هستند.
دموکرات اند زیرا به حقوق شهروندی همه ایرانیان پایبندند؛ به رای و گزینش آزاد مردم در یک انتخابات عادلانه خوانا با معیارهای بین المجالس احترام می گذارند. و لاییک اند زیرا اعتقاد دارند که همه ادیان، بی قید و شرط، آزادند ولی اجازه ندارند در امور حکومت دخالت بکنند. همانطورکه حکومت هم نباید در امور آنان دخالت بنماید.
و سپس، جمهوری خواهان مورد نظر ما باید هرگونه حکومت موروثی و مذهبی را برنتابند، بر اصل یکپارچگی و همبستگی ملی کشورایران نیز باور راسخ داشته باشند وگرنه گردهم آمدنشان بیهوده خواهد بود.
نتیجه مطلوب و ضروری گردهم آمدن جمهوری خواهان ایجاد وزین ترین نیرو در مبارزه برای تدارک گزینشی آزاد با شرکت همه تشکل ها و آحاد ملت ایران است. حتا آنانی که به جمهوری اسلامی بدون اصل ولایت فقیه باور دارند، محقند در انتخابات مجلسی برای تدوین قانون اساسی جمهوری پارلمانتاریستی ایران شرکت کنند.
دو-اگر وجود یک جبهه فراگیر را ضروری می‌دانید نقش تشکل‌ها به صورت حقوقی، و افراد به شکل حقیقی را در این همگرایی جبهه‌ای چگونه می بینید؟
با در نظر گرفتن نکات مثبت تجربه «جبهه ملی ایران»، «اتحاد جمهوری خواهان ایران» و مانند این سازمانهای عرفی، و تصحیح و بِروز کردن نکات ضعف آنها میتوان به کارسازی و موفقیت چنین جبهه فراگیری امیدوار بود.
سه- موانع شکل گیری این جبهه فراگیر چیست؟ تجارب تاکنونی تلاش برای همگرایی جمهوری خواهان را چگونه ارزیابی می کنید؟
در شرایط بسیار بحرانی و خطرناک کنونی میتوان امیدوار بود که تشکل ها و افراد جمهوری خواه برای تلاش در دفع خطر از کیان کشور و کمک به تامین زندگی شرافتمندانه اقشار آسیب‌پذیر ملت ایران همه موانع را سنجیده و با احساس مسؤلیت از سر راه همگراییشان بردارند.
چهار- پیشنهاد شما برای عبور از این موانع (و اتحاد عمل و نه الزاما وحدت) جمهوری خواهان چیست؟
هم‌اکنون زمینه و امکان ایجاد همگامی و همکاری میان اعضای احتمالی این «جبهه» با ارزیابی از مواضع و فعالیتهای سیاسی آنان زیاد است.
پنج- اهداف، راهبرد، تاکتیک‌ها و شعار (یا شعارهای) این مرحله را چه می دانید؟
باید اهداف و شعارهایی تعیین شوند که ایجابی بوده و اجرای آنها برای «نظام» ممکن بنظر بیاید، مانند:
– آزادی زندانیان سیاسی، حقوق بشری، کارگری و زیستبومی
– دادن یارانه های ویژه به بازماندگان بی بضاعت کشته شدگان چند ماه گذشته
– آزادی تاسیس و فعالیت تشکل های جنسیتی و صنفی
– …
شش- نحوه ارتباط و تعامل جمهوریخواهان با دیگر نیروها و رویکردها در داخل و خارج از کشور می بایست چگونه باشد؟
در مراحل اولیه که انسجام «جبهه فراگیر جمهوری خواهی» در دستور کار روز قرار دارد این پرسش نباید چندان اهمیت و اولویت داشته باشد. اصولاً باید تعامل با «دیگران» وابسته به اهداف و شعارهای کوتاه مدت باشد.
کمال ارس- هموند جبهه ملی ایران- اروپا(سامان ششم)