دسته بندی | پرونده

رومانی؛ سقوطِ دیکتاتور، انقلا‌ب یا کودتا؟

رومانی؛ سقوطِ دیکتاتور، انقلا‌ب یا کودتا؟

درآمد سقوطِ  رژیم کمونیستی و گذار به دموکراسی در رومانی که در ماه دسامبر سال ۱۹۸۹ صورت گرفت آخرین مورد از گذار به دموکراسیِ کشورهای کمونیستی اروپای شرقی - پس از فروپاشی دیوار برلن و سقوطِ کمونیسم در آلمان شرقی، مجارستان، چکسلواکی و لهستان - در خلالِ این سال بود. سقوط ِ رژیم نیکلای...

سوریه، تونس و مصر؛ وقایع‌نگاریِ سه روز تاریخی

سوریه، تونس و مصر؛ وقایع‌نگاریِ سه روز تاریخی

این مقاله، وقایع‌نگاریِ سه روز تاریخیِ پیاپی است؛ از سی و یکم ژانویه ۲۰۱۱ تا دوم فوریه‌ی همین سال. در این سه روز حوادثی در سه کشور سوریه، تونس و مصر رخ می‌دهد که بازخوانی آنها پس از هشت سال عبرت‌آموز است و می‌تواند مقدمه‌ای برای گره‌گشایی از معمای بهار عربی باشد و نشان دهد که...

شوروی؛ اقتصاد بی موتور، اصلاحات بی پایگاه  و سقوط!

شوروی؛ اقتصاد بی موتور، اصلاحات بی پایگاه  و سقوط!

قرار بود در بررسی علل سقوط شوروی روی مسایلی نظیر ساخت حکومت، مردم و نیرو های سیاسی، نظامیان و عنصر خارجی مکث و تاکید بشود. ترجیح دادم در ساختاری روائی و کمی متفاوت با مقالات کلاسیک، به مساله نزدیک شوم. پتک! بهمن 64 ، نیمه شب. وقتی روی خاک های نرم ، دستم را به سیم خاردار مرز رساندم،...

رومانی؛ یک گذار مشکوک

رومانی؛ یک گذار مشکوک

در سال 1989 مردم رومانی ابتدا در شهر تیمی‌سوآرا و سپس در بخارست، در اعتراض به رژیم کمونیستی و حاکم مقتدر مملکت، نیکلای چائوشسکو، به خیابان‌ها ریختند. این طغیان را، به لحاظ  ماهیت خشن، نزاع ساختاری و همچنین نتایجی که به بار آورد، می‌توان یکی از انقلاب‌های اروپای شرقی به شمار آورد....

شوروی؛ “گلاسنوست و پرسترویکا”ی دیرهنگام، فروپاشی ناگزیر!

شوروی؛ “گلاسنوست و پرسترویکا”ی دیرهنگام، فروپاشی ناگزیر!

تلخندی معنی‌دار! در نیمه دهه هشتاد میلادی و با اندک باز شدن فضا در شوروی، طنزی سر زبان‌ها افتاد که به شکل نمادین مسیر طی شده آن را بازتاب می‌داد. بنا به این تلخند، قطار حامل رهبران هفت دهه حاکمیت شوروی طی مسیر می‌کرد که میانه راه، به دلیل پایان گرفتن خط آهن از حرکت بازایستاد. لوکوموتیوران...

شوروی؛ ابرقدرتی پوسیده از درون

شوروی؛ ابرقدرتی پوسیده از درون

چه عواملی به فروپاشی شوروی انجامید؟ دریک مطالعه تطبیقی برای نمونه‌های برجسته تغییر نظام‌های سیاسی معاصر، ابتدا باید بین نظام‌های ایدئولوژیک و تمامیت‌خواه سیاسی، که خود را جایگزین و یا رقیب نظام‌های سرمایه‌داری و دمکراسی‌های لیبرال می‌دانند، با نظام‌های خودکامه دیگر،...

کره جنوبی؛ معجزه «توسعه درونزای برونگرا»

کره جنوبی؛ معجزه «توسعه درونزای برونگرا»

کره جنوبی یکی از مهم ترین مظاهر چرخشی است که، در دهه های پایانی قرن بیستم میلادی، به شکاف تاریخی میان آنچه در ادبیات روابط بین المللی «شمال» و «جنوب» نامیده میشد، پایان داد. در بخش آسیایی اقیانوس آرام، که طی نیم قرن گذشته به جولانگاه پویایی اقتصادی در جهان بدل شده، کره جنوبی به...

لهستان؛ عقلانیت و میانه روی مخالفان و حکومت در “گذار به دموکراسی”(۱)

لهستان؛ عقلانیت و میانه روی مخالفان و حکومت در “گذار به دموکراسی”(۱)

در فاصله ی سال های ۱۹۹۱-۱۹۸۹، لهستان موفّق شد با پشتِ سر گذاشتن روندی پر فراز و نشیب که در حقیقت نخستین جرقه های آن در  ۱۱ سپتامبر ·۱۹۸ با بنیانگذاری یک سند‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌یکای کارگری مستقل از رژیم کمونیستی آن کشور به نام همبستگی [در زبانِ لهستانی سولیدارنوشچ(۲) به...

لهستان؛ امواج کارگری و توافق نخبگان در گذار به دموکراسی

لهستان؛ امواج کارگری و توافق نخبگان در گذار به دموکراسی

 در چهار دهه گذشته ادبيات پرباری در مبحث گذار به دموکراسی توليد شده است. اين ادبيات در تبيين تحولات کشورهای اروپای جنوبی و امريکای لاتين در دهه های ۱۹۷۰ و ۱۹۸۰ پديد آمد. تحولاتی که در کشورهای اروپای شرقی رخ داد، اين سئوال را در مقابل نظريه پردازان قرار داد که آيا ادبيات گذار می تواند...

لیبی؛ گذار از «قبیله پیمانی» تا برزخ «ملت-کشوری»

لیبی؛ گذار از «قبیله پیمانی» تا برزخ «ملت-کشوری»

۱. گذار از ایل امیری به پادشاهی پس از فروپاشی امپراطوری عثمانی کشورهای تحت سلطه آن نتوانستند به الگوی حاکمیت سیاسی جانشینی دست یابند. مدل مقبول اهل سنت در کشورهای عربی همان خلافت فرو ریخته عثمانی بود که در تقسیمات جغرافیایی جدید میان نظام های استعماری برای احیای آن دیگر جایی باقی...