جوامع در روند «دموکراتیزاسیون»، با مراحل سه گانه ای مواجه هستند. این مراحل، از فراهم کردن زمینه های نیاز به «ایجاد تقاضای دموکراتیزاسیون» آغاز می شود و سپس وارد «دوران گذر به دموکراتیزاسیون» شده و در نهایت به «استقرار نهادهای دموکراتیک» می انجامد. نقش نواندیشی دینی و اصلاحات...

چنان که گفته شده، رفرم دینی معطوف به بازخوانی انتقادی سنت دینی با عنایت به فراورده های معرفتی جهان جدید در روزگار کنونی است. به مصداق «تعرف الاشیاء باضدادها»، مقایسۀ میان نواندیشی دینی و دیگر نحله های دینی، ولو مختصرا، حدود و ثغور این پروژه فکری را بهتر نشان می دهد. سنت گرایانی[1]...

اغراق نیست اگر بپذیریم که مهم‌ترین دستاورد انقلاب مشروطیت آغاز فرآیند کناره‌گیری دین از سیاست بود. این فرآیند، که طبعاً بدون بده-بستان و سازش میان روحانیت و حکومت ممکن نبود، همان قدر در دوران پانزده سالۀ پر هرج و مرج و بی‌ثباتی آغاز مشروطیت ادامه یافت که در دو دورۀ دیکتاتوری...

چرا «روشنفکری و نهضت اصلاح دینی»؟ بهاران خجسته باد سالی سرشار از شادی و امید برای همه ایرانیان آرزو می کنیم بوی باران، بوی سبزه، بوی خاک شاخه‌های شسته، باران خورده، پاک آسمان آبی و ابر سپید برگ‌های سبز بید عطر نرگس، رقص باد نغمه و بانگ پرستوهای شاد خلوت گرم کبوترهای مست نرم...

‫الف- آیا برای  گذار به دموکراسی در ایران نیازمند مباحث نظری و فرهنگی هستیم؟ مباحث نظری و فرهنگی گذار به دموکراسی را تسهیل می‌کند، اما بدون فراهم آمدن زیرساخت های اقتصادی، سیاسی، اجتماعی و فرهنگی لازم، دموکراسی به دست نمی‌آید. ‫ب- آیا در روند دموکراتیزاسیون به اصلاح دینی...

رابطه متقابل تغییرات فرهنگی و تغییرات اجتماعی از هر منظری که به چگونگی و چرایی تغییرات اجتماعی نگاه کنیم، ضرورت طرح مباحث فکری و فرهنگی در حوزه های مختلف و پیچیدة اجتماعی قطعی و غیر قابل انکار می نماید. تنها موضوع مورد اختلاف می تواند موضوعاتی چون تقدم تغییرات فکری و فرهنگی بر...

درآمد جنبش اصلاح دینی در سال های منتهی به انقلاب اوج گرفت و به فکر انقلاب و تحقق آن بسیار یاری رساند. در دهه اول و دوم انقلاب به عقلانیت روی کرد و از انقلاب به سوی اصلاح گرایید و این بار در برآمدن محمد خاتمی و دولت اصلاحات یاری رساند. اما جنبش اصلاح دینی در سال های اخیر در همان وضعیت...

واقعيت تلخ اين است كه ميان آنان كه روشنفكران سكولار ايرانى خوانده مى‏شوند (اعم از مبارز و آكادميسين، چپ‏گرا و ميانه‏رو) با كسانى كه به روشنفكران دينى ايران مشهورند و بيش‏ترشان سوداى اصلاح دين در سر دارند، هرگز ديالوگ جدى‏اى شكل نگرفت. واقعيت تلخ‏تر اين كه درون هر يك از اين...

نشریه میهن در پی تهیه پرونده ای در باره «روشنفکری و نهضت اصلاح دینی» از برخی، و نیز نگارنده، خواست تا به سه پرسش پاسخ دهند.  این نوشته بر پایه همین سه پرسش و پاسخ گویی به آن ها سامان یافته است. همین جا بگوییم که بدین پرسش ها از دیدگاه های گوناگونی می توان پاسخ داد. باور ما آزادی خواهی...

اشارت بنا و مبناى نخستينِ اين مقاله بر آن است كه ديندارانِ روشن‌ضمير به قرائت انسانى از دين باور دارند و نهضت اصلاح دينى را بر اين بستر مى‌سازند. آنها متن را بر ترازوى انسان و مقتضياتِ انسان بودن‌اش مى‌سنجند و با همين سنجه مى‌خوانند و مى‌فهمند. به عبارت ديگر، در باور آنها...