فروپاشی سریع دولت افغانستان که به سان یک قالب یخ آب شد و از بین رفت مایه شگفتی جهانیان گردید. پیروزی راحت طالبان حتی خود آنها را نیز غافلگیر کرد. صحنه های تراژیک خروج مردم از فرودگاه کابل نیز حهانیان را بهت زده و سوگمند ساخت.
زآن پس مسائل متعددی در سطح رسانه های مختلف جهان در مورد این واقعه سریع و نیز موضوعاتی کلان تر در باره تحولات دو سه دهه اخیر افغانستان مورد بحث کارشناسان با نظرگاه های مختلف قرار گرفت.
برای ایران و ایرانیان که در همسایگی این اتفاق مهم قرار دارند اما این اتفاق مهم تر و اثرگذارتر است و به پرسشها و موضوعات باز هم بیشتری دامن زده است.
در هر حال اینک «تجربه افعانستان» در برابر چشم جهانیان و از جمله ایرانیان با نظرگاه های مختلف قرار دارد.
شورای دبیران میهن به خاطر اهمیت سیاسی و راهبردی این اتفاق تصمیم گرفت که موضوع شماره 42 میهن را به همین مسئله یعنی:
«تجربه افعانستان»
اختصاص دهد.
در این شماره در پی این هستیم که هم به لحاظ توصیفی و تشریحی ببینیم در افغانستان چه اتفاقی افتاده است و چه پیامدهایی دارد و هم به خصوص برای ایرانیان تغییرخواه ببینیم که تجربه اتکاء به قدرتهای جهانی برای ایجاد دگرگونی در یک کشور و جامعه چه درسهایی در بردارد.
براساس این دو محور کلی مثلا در پی بررسی این هستیم که عوامل قدرت گیری مجدد طالبان چیست؟ آنها چه میزان پایگاه اجتماعی دارند؟ چرا دولت اشرف غنی مثل برف آب شد؟ فروپاشی سریع دولت افغانستان چه تاثیر سیاسی در غرب به خصوص آمریکا خواهد گذاشت؟ سرنوشت اقتصادی و سیاسی و فرهنگی مردمان چند قومیتی افغانستان چه خواهد شد؟ جامعه مدنی افغانستان چه سرنوشتی خواهد یافت؟ ظهور طالبان چه تاثیری در رشد بنیادگرایی دینی در منطقه و از جمله آینده ایران و امنیت ملی آن خواهد گذاشت؟ ارتباط جمهوری اسلامی با طالبان و دولت جدید را چگونه باید ارزیابی کرد؟ واکنش وسیع جامعه ایران در برابر طالبان دارای چه معنایی است؟ همدلی بخش مهمی از ایرانیان با مقاومت پنجشیر از کجا نشات میگیرد؟ و… و بالاخره این سئوال راهبردی که فروپاشی سریع دولت، نهادها و جریانات سیاسی که بیش از بیست سال متکی به دول غربی بودند چه درسهای تاریخی و سیاسی و راهبردی برای نیروهای سیاسی ایران دارد؟
شورای دبیران نشریه میهن
جواد اکبرین، رضا علیجانی، علی کشتگر و محسن یلفانی