پیروزی دونالد ترامپ در انتخابات ریاست جمهوری آمریکا جهان را در بهت و حیرت فرو برد. پیروزی ترامپ در پی راًی آوردن خروج بریتانیا از اتحادیۀ اروپا (Brexit) اتفّاق افتاد که خود نشانۀ دیگری از رشد جریانهای راست افراطی در کشورهای اروپائی است؛ کشورهائی که سالها پرچمدار سیاستهای لیبرالی و میانهروانه بودهاند.
اینک فردی با رویکردهای سیاسی و اقتصادی خاص و رفتار و روحیاتی مخصوص به خود در راًس بزرگترین قدرت اقتصادی، سیاسی و نظامی جهان قرار گرفته است. این جایگاه علیرغم همۀ تاًثیرات تعدیل کنندهای که دیگر نهادها و سنتهای ساختار قدرت در آمریکا، و نیز جامعۀ مدنیاش بر آن دارد، آن قدر نیرومند هست که بتواند تاًثیری بزرگ بر کل جهان بگذارد.
در سایر نقاط جهان نیز جریانها یا افرادی در حال رشد و قدرتگیری هستند که می توانند بنیانهای تمدن بشری را متزلزل کنند. کشور ما با این گونه جریانها و افراد به خوبی آشناست.
از سوی دیگر، ایران، به عنوان یک کشور مهم خاورمیانه، مورد توجه کشورهای بزرگ جهان است که هر کدام خط مشی و رویکرد متفاوتی دارند.
در حال حاضر کشور ما خود دست به گریبان مشکلات و بحران های عدیدهای است. فساد و رانت خواری در آن بیداد میکند (میهن شماره 11)، نظامیان دست بالا را یافتهاند و بخش مهمی از اقتصاد و سیاست داخلی و حتی سیاست خارجی را در اختیار خود گرفتهاند (میهن شماره 6)، مناسبات با کشورهای همسایه و به خصوص با جهان عرب به شدت بحرانی است (میهن شماره 12)، و بدتر از همه کشور توسط یک هستۀ سخت قدرت به رهبری آقای خامنهای رهبری میشود که دکترین امنیتی ویرانگری را بر کشور تحمیل کرده است (میهن شماره 10). در این اوضاع و احوال روی کار آمدن فردی با رفتاری ناهنجار و سیاستهائی غیرقابل پیشبینی همچون ترامپ، بر دشواری و پیچیدگی اوضاع و خطراتی که در پیش است، میافزاید.
در این شماره کوشش شده است تا رابطۀ بین ایران و آمریکا با آغاز ریاست جمهوری ترامپ از زوایای مختلف مورد بررسی قرار گیرد. شاید نخستین مسئله مورد توجه برای همگان سرنوشت پروندۀ پرفراز و نشیب هستهای (برجام) باشد (میهن شماره 4). اما با رفتارهایی که در همین روزهای نخست از سوی ترامپ دیده شده، به وضوح میتوان دریافت که مسئله مناسبات ایران و آمریکای ترامپ بسیار فراتر از پروندۀ هستهای است، و میتواند تا حد رو در روئیها و برخوردهای خطرناک پیش رود. تنها تشدید تحریمهای اقتصادی در روزهای اخیر نشانۀ نگران کنندهای است بر آن چه در پیش است. خطر جنگ را نیز نمیتوان و نباید دست کم گرفت. آیا میتوان امیدوار بود که هشدارهای دلسوزان مردم و میهن جدی گرفته شود؟ در این میان آنچه مایۀ امیدواری است، مقاومتهائی است که در همین چند روزه از جانب جامعه مدنی جهانی، به خصوص در خود آمریکا، در برابر ترامپ و آنچه به همراه خود آورده، ابراز شده است. آیا آنچه با نام جامعه مدنی ایران شناخته میشود نیز می تواند در این مقاومت شریک شود و تهدیدی را که در وجود ترامپ، همچنان که در وجود رقبای داخلیاش، متوجه مردم و میهن ماست دریابد و با آن مقابله کند؟
سایت/ نشریه میهن از همه نویسندگان و صاحب نظرانی که به دعوت ما در این شماره پاسخ مثبت دادند، تشکر میکند. نیاز به توضیح ندارد که شورای دبیران میهن کوشیده است تا نظرات متنوعی را در این پرونده گرد آورد که طبعاً مسئولیت هر یک از آنها با خود نویسندگان است. ما تنها وظیفۀ خود دانستهایم که با انتشار این پرونده، با امکانات محدود خود به آگاهی هممیهنان علاقمند در این زمینه یاری برسانیم.
شورای دبیران نشریه میهن
جواد اکبرین، رضا علیجانی، علی کشتگر و محسن یلفانی